Ουσιαστική εγγύηση των καταθέσεων δεν υπάρχει και η φράση «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη» αποτελεί μια εύκολη κουβέντα από αυτές που συχνά ακούμε από τον ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί ένα κούρεμα θα επηρεάσει όλους τους πολίτες. Η κυβέρνηση δεν έχει Plan B, ούτε Plan A.
Κατά το χθεσινό του διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό, ο πρωθυπουργός της χώρας κ. Αλέξης Τσίπρας κάλεσε τον ελληνικό λαό να ψηφίσει «Όχι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής και εγγυήθηκε προσωπικά τις καταθέσεις των πολιτών. Την ίδια προσωπική εγγύηση για τις καταθέσεις έδωσε και ο Υπουργός των Οικονομικών κ. Γιάνης Βαρουφάκης.
Άραγε, δεν γνωρίζουν ή μήπως κοροϊδεύουν; Είναι εθνικά αποδεκτό να μην γνωρίζουν τα γεγονότα και την πράξη της οικονομίας (έστω και αν ο ένας είναι θεωρητικός καθηγητής), οι κορυφαίοι εκπρόσωποι της χώρας μας στις διαπραγματεύσεις;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Για να έχει αξία μια εγγύηση απαιτείται να ισχύουν ταυτόχρονα δύο πράγματα: Πρώτον, ο εγγυητής να διαθέτει πολύ μεγαλύτερη περιουσία από το ποσό που εγγυάται και δεύτερον, ο εγγυητής να έχει πείσει για την αξιοπιστία, τις γνώσεις, την εμπειρία και τη συνέπειά του. Μετά από αυτή τη γενική αρχή λοιπόν, ας έρθουμε στην περίπτωσή μας.
Πρώτον, το ποσό της εγγύησης δεν φτάνει... ούτε για ζήτω! Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί μεν να εποπτεύει, αλλά δεν εγγυάται στις καταθέσεις. «Εγγυητής» των καταθέσεων είναι το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων (ΤΕΚΕ) το οποίο σήμερα διαθέτει ένα ασήμαντο ποσό 6-7 δισ. σε σχέση με το μέγεθος του προβλήματος. Και αν το ΤΕΚΕ δεν μπορεί να εγγυηθεί τα 100.000 ευρώ ανά τράπεζα και ΑΦΜ, πόσο μάλλον δεν μπορεί να εγγυηθεί τις μεγαλύτερες καταθέσεις (όσων συμπολιτών μας παρά τις... σειρήνες, επέμειναν να τις κρατήσουν στη χώρα). Επίσης δεν μπορεί να εγγυηθεί η χώρα τις καταθέσεις έστω και αν ψήφισε σχετικό νόμο, διότι απλούστατα δεν έχει τα 120 – 130 δισ. που απαιτούνται.
Αν θέλουν όμως οι ίδιοι και τα άλλα μέλη της Κυβέρνησης να δείξουν ότι πιστεύουν στην εγγύηση των καταθέσεων ας θέσουν την κινητή και την ακίνητη περιουσία τους στην Ελλάδα και το Εξωτερικό ως εγγύηση των Ελλήνων πολιτών / καταθετών. Άλλωστε, έχουν και προσωπική αστική ευθύνη για τις πράξεις ή/και παραλείψεις τους, που ενδεχομένως οδηγούν σε κούρεμα τις καταθέσεις διότι κούρεμα αξιών δημοσίου και ιδιωτών συνέβησαν ήδη. Τα ίδια τα κεφάλαια του ΤΧΣ από 35,8 δισ. είναι τώρα 7,5 δισ.
Δεύτερον, ο κ. Τσίπρας όπως και ο κ. Βαρουφάκης ανέλαβε προσωπικά την ευθύνη για την ασφάλεια των καταθέσεων. Ο κ. Τσίπρας όμως, είναι αυτός που είχε αναλάβει την ευθύνη και όταν μας διαβεβαίωνε πως δεν υπήρχε ούτε μια περίπτωση στο εκατομμύριο η καγκελάριος Μέρκελ να μην δεχτεί τις προτάσεις του!
Ο κ. Τσίπρας επίσης ήταν εκείνος που είχε αναλάβει την ευθύνη και όταν μας διαβεβαίωνε ότι δεν θα υπάρξουν κεφαλαιακοί έλεγχοι στις τράπεζες όπως και ότι δεν θα κλείσουν οι τράπεζες. Ο υπογράφων μάλιστα είχε αποστείλει προεκλογικά επιστολές ενημερώνοντας τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως για την αδυναμία του να βρει χρήματα και για την ουσιαστική ανεπάρκειά του να εγγυηθεί τις καταθέσεις.
Ο κ. Τσίπρας προσωπικά και επίσημα μας διαβεβαίωσε ότι η συμφωνία γράφεται και ανέβηκε εκείνη τη μέρα κατά πολύ το χρηματιστήριο, για να πέσει όταν έγινε αντιληπτή η αλήθεια.
Επιστρέφοντας λοιπόν στο σήμερα και στο καυτό ζήτημα των καταθέσεων, τα στοιχεία είναι αμείλικτα:
• Οι καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών είναι περίπου μόνο οι μισές σε σχέση με το ποσό των χορηγήσεών τους. Το κενό -που σήμερα καλύπτεται με το ζόρι από την ΕΚΤ- μέσω ELA και τραπεζικών εγγυήσεων προς ΕΚΤ είναι τεράστιο.
• Με την αναστάτωση που έχει προκαλέσει το κλείσιμο των τραπεζών, πλήθος νοικοκυριών και επιχειρήσεων έχει σταματήσει να αποπληρώνει τα δάνειά του, με αποτέλεσμα να μην επιστρέφει ρευστότητα στα ταμεία των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και το πρόβλημα να διογκώνεται.
• Αποτελεί κοινό μυστικό ότι τα οικονομικά των τραπεζών επιδεινώθηκαν σε μεγάλο βαθμό μέσα στο 2015 και μέχρι το τέλος του έτους θα χρειαστεί να επανακεφαλαιοποιηθούν για μια ακόμη φορά. Ποιος θα βάλει αν όχι το πρόγραμμα ένα ποσό που μπορεί να ανέρχεται σε πέντε, σε δέκα, ή και σε δεκαπέντε δισεκατομμύρια ευρώ;
Μετά από όλα αυτά, εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος ότι ουσιαστική εγγύηση των καταθέσεων δεν υπάρχει και πως η φράση «αναλαμβάνω την πολιτική ευθύνη» αποτελεί μια ακόμη εύκολη κουβέντα από αυτές που τόσο συχνά ακούμε από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η αναφορά στον νόμο ότι οι καταθέσεις εγγυώνται μέχρι 100.000€ είναι κενή ουσιαστικού περιεχομένου όταν το πρόβλημα επεκτείνεται σε όλες τις τράπεζες ταυτόχρονα. Ο τρόπος του κουρέματος που θα μπορούσε να είναι ειδική φορολογία ή κάτι άλλο δεν αλλάζει την ουσία της πράξης. Είμαστε από 1/7 εκτός προγράμματος, ημερομηνία που δεν υποχρεώνει την ΕΚΤ να μας στηρίξει.
Αντίθετα, ο μόνος ουσιαστικός τρόπος για την εγγύηση των καταθέσεων είναι μια άμεση συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους, μια (συνεπακόλουθη) στήριξη από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, αλλά και Η άσκηση ρεαλιστικής πολιτικής στην οικονομία που θα τονώνει την επιχειρηματικότητα και θα προσελκύσει επενδύσεις (αυτές που συχνά εμποδίζουν οι διάφορες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ)
Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός δηλώνει πως είναι πρόθυμος για μια συμφωνία και πως ένα «ηχηρό Όχι» στο δημοψήφισμα της Κυριακής θα του δώσει μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη.
Το εντελώς αντίθετο θα συμβεί! Ένα ενδεχόμενο «όχι» θα περιορίσει τις επιλογές του κ. Τσίπρα σε ένα πακέτο μέτρων πολύ σκληρότερο από αυτό που έχουν προσφέρει μέχρι σήμερα οι «θεσμοί» (η τρόικα δηλαδή).
Τι θα γίνει λοιπόν, αν οι Ευρωπαίοι (πράγμα και πιθανότατο) δεν κάνουν στροφή 180 μοιρών; Η κυβέρνηση αδυνατεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό και το αποφεύγει όπως ο διάβολος το λιβάνι! Όπως και προεκλογικά, έτσι και τώρα δεν διαθέτει όχι μόνο «Plan B», αλλά ούτε καν «Plan Α»...
Θα ήθελα να τελειώσω με τούτο: Προεκλογικά έλεγα πως η παρούσα κρίση θα μπορούσε να οδηγήσει τη χώρα σε μια δεύτερη Μικρασιατική καταστροφή. Είχα κατηγορηθεί ως κινδυνολόγος. Δυστυχώς, έχουμε αρχίσει να βλέπουμε τα πρώτα σαφή δείγματα.
Κύριε Τσίπρα, Κύριε Πρωθυπουργέ, σταθείτε στο ύψος των ευθυνών σας... Ακόμη μπορείτε εάν θέλετε.
ΥΓ1: Επικρατεί η ψευδαίσθηση σε ορισμένους πως το κούρεμα των καταθέσεων δεν θα επηρεάσει την πλειονότητα των πολιτών, αλλά μόνο όσους διαθέτουν μεγάλα ποσά στις τράπεζες. Κούνια που τους κούναγε! Οι επιπτώσεις από ένα πιθανό κούρεμα θα διαχυθούν σε ολόκληρη την οικονομία, προκαλώντας βαρύτατες απώλειες και στους αδύνατους οικονομικά συμπολίτες μας. Όποιος θέλει, ας εξετάσει τα όσα έγιναν στην Κύπρο και θα καταλάβει...
2. Οι εγγυήσεις που έχουν δοθεί στην ΕΚΤ για παροχή ρευστότητας από τις τράπεζες αφορούν τα δάνεια των Ελλήνων πολιτών σε ευρώ. Οι συνέπειες της κατάρρευσης θα είναι τραγικές για τους πολλούς με εξαίρεση όσους συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στο lobby της δραχμής.
3. Αφού οι Υπουργοί και οι Κυβερνητικοί αξιωματούχοι αποδέχονται ότι η ΕΚΤ παρέχει ρευστότητα στις τράπεζες και ότι η τύχη των Ελληνικών τραπεζών και ως εκ τούτου και των καταθέσεων εξαρτάται από την ΕΚΤ, πως και με τι εγγυώνται αυτοί ενώ δεν μπορούν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της;
* Ο Αλέξανδρος Μωραϊτάκης είναι τέως Πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ euro2day.gr